Keçmiş zamanlarda qədim bir şəһərdə yoxsul bir çəkməçi yaşayırdı. Günlərlə yol kənarında, qollu-budaqlı bir ağacın altında oturub kasıblara başmaq yamarmış.

Hər iki uşaq qorxudan nəfəsləri kəsilə-kəsilə var gücləri ilə şəhərə tərəf qaçırdı. Arabir, onları qovurmuşlar kimi, qorxa-qorxa dönüb dala baxırdılar. Qaranlıqda qarşılarına çıxan hər bir kötüyü adama, düşmənə oxşadaraq, qorxularından ölürdülər; onlar şəhərin lap yaxınlığındakı tənha evlərin yanından keçdikdə itlər ayılıb hürüşməyə başladılar, bunu eşidən uşaqlar sanki qanad açdılar. 

Bu gecə Tom ilə Sidi həmişə olduğu kimi saat onun yarısında yatmağa göndərdilər. Onlar gecə duası etdilər, Sid tezliklə yuxuya getdi. Tom isə gözləri açıq yerinin içində uzanaraq, böyük səbirsizliklə işarə gözləyərdi. Artıq ona elə gəlirdi ki, hava yavaş-yavaş qaralmağa başlayır, lakin elə bu zaman saatın on dəfə vurduğunu eşitdi. Bədbəxtliyə bir bax, Tom Sidi oyatmaqdan qorxaraq, yerinin içində ürəyi istədiyi kimi qurdalana da bilmirdi. O, sakitcə uzanıb gözlərini qaranlığa zilləmişdi. Ətrafı cansıxıcı bir sükut bürümüşdü. Yavaş-yavaş bu qaranlıq içərisində çox əhəmiyyətsiz və güclə seçilə bilən səslər eşidilməyə başlandı. Saatın çıqqıltısı eşidildi, köhnə tirlər sirli-sirli səslənməyə başladı.  

Atam ayaqqabı ustası idi. Onun ayaqqabı təmiri zamanı istifadə etdiyi bıçağı tez- tez götürüb ağacların qabığını cızıb oraya yazılar yazırdım. Bəzən öz adımı, bəzən də dostlarımın adını və ya yaxınlarımın adını yazırdım. Bunu etməklə elə başa düşürdüm ki, görənlər çox razı qalıb mənə təşəkkür edəcəklər. Çünki onların adları ağaclar var olduqca daim budaqlarda görünəcəkdi.

Tom əvvəlcə döngədən-döngəyə buruldu ki, məktəblilərin adətən gedib-gəldikləri yoldan kənara çıxsın, sonra isə məyus-məyus baş alıb getdi. Balaca çayı müxtəlif yerdə iki-üç dəfə o tərəf-bu tərəfə keçdi, çünki uşaqların arasında belə bir söz yayılmışdı ki, guya çayı bu qayda ilə keçən adamın izini tapmaq olmaz. Yarım saatdan sonra o artıq Kardif dağının təpəsində yaşayan dul qadın Duqlasın evinin yanından buruldu. Oradan dərənin dibindəki məktəb binası güclə görsənirdi. Tom yolla deyil, dümdüz gedərək, qalın meşəyə girdi, ağacların ən sıx yerinə soxularaq, qollu-budaqlı palıd ağacının altındakı yosunluqda oturdu.   

Tom nə qədər diqqətini cəlb etmək istəyirdisə, o qədər də fikri dağilır və parçalanırdı. Nəhayət, o, köksünü ötürdü, əsnədi və oxumaqdan əl çəkdi. Ona elə gəlirdi ki, böyük tənəffüs heç bir zaman gəlib çatmayacaq. Hava tamamilə hərəkətsizdi, heç meh də əsmirdi. Bu, cansıxıcı günlərin ən cansıxıcısı idi. Sələ dərsi əzbərləməkdə olan lyirmi beş şagirdin yuxugətirici mızıltısı arı vızıltısı kimi adama elə bil layla çalırdı. Pəncərədən bayırda, isti günəşin şəfəqində, bürkü dumanı arasından göyümsov görünən havada Kardif dağının qıvrım yamaclarının yaşılıqları gözə çarpırdı; iki-üç quş qanadlarını gərərək, göyün üzuüdə lap yuxarılarda tənbəl-tənbəl uçurdu; küçədə heç kəs görünmürdü, yalnız bir neçə inək gözə çarpırdı ki, onlar da mürgüləyirdilər.