Bir padşahın yetişmiş üç qızı var imiş. Bir gün vəzirin və vəkilin qızları bunlara qonaq gəlirlər. Söhbət əsnasında bunlara deyirlər ki, nə vaxta kimi evdə oturacaqsınız? Az qalmısınız qocalasınız.

Murad məktəbdən evə qayıdırdı. Bu gün o, yoxlama imladan “beş” almışdı. Bunu valideynlərinə bildirmək üçün tələsirdi. O, evə çatan kimi soyundu, əl-üzünü yuyub, nahar etdi. Nahardan sonra atası ondan soruşdu:

Bazar günü idi. Böyük şəhərlərin birində meydanın dörd bir tərəfindən səs-küy eşidilməkdə idi. Həsən kənd uşağı idi. Bu şəhərdə bir tacirə ayda iki manata qulluq edirdi. Bu gün bayram günü olduğuna görə Həsən, ağası verən bayramlığı ovcunda bərk tutub, meydanın quşlar satılan tərəfinə gəldi. Burada çoxlu qəfəslər və qəfəslərin içində cürbəcür, rəngarəng quşlar var idi. Bir çox adamlar bu qəfəslərin ətrafında durub quşlara tamaşa edirdilər. Tamaşaçılardan bəziləri bu quşlardan satın alıb, balaca əsirləri dar və çirkli qəfəslərdən xilas edirdilər. Bülbül, sarıköynək, bildirçin, torağay, qaratoyuq bir-birlərinin dalınca uçub havanın yuxarı qatlarında gözdən itirdilər. Quşların belə azad olmalarını, işıqlı dünyaya çıxmalarını gördükcə Həsənin ürəyi titrəyirdi. Uçub gedən quşların sevindiklərini Həsən bütün varlığı ilə hiss edirdi. Bəlkə də, o, azad olmuş əsirlərin xoşbəxtliyinə onlardan daha artıq şad olurdu.

Biri vardı, biri yoxdu, Sindbad adlı bir oğlan vardı. Sindbada atasından çoxlu var-dövlət qalmışdı. O, pulunu, qızılını istədiyi kimi xərcləyir, özü bir iş görmək istəmirdi. Bir gün Sindbad səyahətə çıxmaq, dünyanın möcüzələrini görmək qərarına gəlir. Bunun üçün çoxlu pul lazım idi. Amma onun pulu az qalmışdı. Sindbad atası kimi tacirlik edib varlanmağı qərara alır. Bütün pullarını verib çoxlu mal alır ki, başqa ölkələrdə satsın. Malları bir gəmiyə yüklətdirib səyahətə çıxır. Başqa tacirlər də ona qoşulurlar.

Qarğaya elə gəlirdi ki, quşların içərisində onun dili kimi zəngin və gözəl bir dili olan yoxdur. Qarıldaya-qarıldaya bütün meşəyə car çəkirdi:

Biri vardı, biri yoxdu, Səməd adlı tənbəl bir oğlan vardı. Səmədin heç nə vecinə deyildi. Evdə heç bir iş görməz, valideynlərinə kömək eləməzdi. Yeni il bayramında hamı bayrama hazırlaşırdı. Ana salat düzəldir, ata stolu, stulları evin ortasına çəkirdi. Onlar bir neçə dəfə Səmədə də iş tapşırdılar, amma o, kömək eləmək əvəzinə deyindi: