Boz aulia: "tırtıl"a çevrilən quş
Vəhşi mühit altında yaşamaq asan deyil. Canlılar sağ qalmaq üçün müxtəlif fəndlər, hiylələr işlədir. Məsələn, heyvanların çoxu reenkarnasiya ustaları və həqiqi aldadıcılardır. Bura rəng dəyişdirən buqələmunlar və ya bitki kimi görünən bəzi həşəratları, hörümçəkləri aid etmək olar. Lakin heç biri ən böyük illüzionist - boz aulia (Laniocera hypopyrra) adlanan bir quşla müqayisə edilə bilməz.
Bu məxluq dünyada "tırtıldan" quşa çevrilə bilən yeganə canlıdır. Çox da gözəçarpmayan bu boz quş, canlıların çoxunun müxtəlif rənglərə boyanmış, parlaq geyimlərinə sahib olduğu Cənubi Amerikanın Amazon meşələrində yaşayır. Aulianın daimi yaşayış yeri Boliviya, Braziliya və Perunun tropik kolluqlarıdır. Qanadlı varlıq tək və gizli həyat tərzinə üstünlük verir. Bu baxımdan, elm adamları hələ də bu növün fərdlərinin dəqiq sayını bilmirlər. Quşlar yalnız cütləşmə mövsümündə cütlüklər yaradırlar.
Cütləşmə mövsümündən sonra quşun qeyri-adi görünüşə sahib tüklü balası dünyaya gəlir. Bala quşun bədəni başdan ayağa uzun, parlaq sarı lələklər ilə örtülü olur. Lakin bu zərərsiz körpə quş aktyor istedadına malikdir.
Flanel güvə sürfəsi kimi zəhərli bir varlığın bütün hərəkətlərini çox uğurla təqlid edir. İstedadlı bala quş tüklü tırtılın bütün baş və bədən hərəkətlərini tamamilə təkrarlayır. Ağ ucları olan qeyri-adi parlaq lələkləri isə həqiqətən qonşuluqda yaşayan zəhərli böcəyin tükünə bənzəyir. Ətrafdakı canlılar zəhərli böcəkdən qorxur, belə bir maskalanmaq bala quşa, düşmənlərdən tam qorunmağa imkan verir və sağ qalma şansını artırır.
İnsan üçün vəhşi təbiətdə bu kimi tüklü canlılara toxunmaq təhlükəlidir, belə ki, boz aulianın sarı tükünün uclarında dəriyə iynə kimi girən, güclü qaşınma və allergik reaksiyaya səbəb olan kiçik çıxıntılar var.
Bala aulia yaradıcılıq qabiliyyətini yalnız saatda bir dəfə bəsləyən valideynlərinin yanında nümayiş etdirməyi dayandırır. Valideynlər olmadıqda, körpə quşlar səssizcə davranırlar, yavaş-yavaş tırtıl kimi başlarını o yana-bu yana silkələyirlər. Yetkin quşlar yuvaya yem ilə qayıtdıqda, balalar dərhal özünü göstərməkdən imtina edir və normal cücələr kimi davranırlar. Başlarını yuxarı qaldırırlar və yüksək səslə yemək tələb edirlər. Təxminən üç həftəni yuvada keçirirlər, böyüdükcə tədricən kamuflyaj paltarlarını itirirlər, adi boz quşa çevrilirlər və bundan sonra müstəqil varlıq kimi həyatlarını davam etdirirlər.
Müxtəlif növ həşəratlar və onların sürfələri ilə qidalanırlar.
Lakin, təəssüf ki, bu hiylə də kifayət deyil - balaların demək olar ki, 80% -i ölür. Boz aulianın təbii mühitdəki əsas düşmənləri məhz ilanlardır.
Növ ilk dəfə 1817-ci ildə Fransız ornitoloqu Lui Jan Pyer Vieyo tərəfindən təsvir edilmişdir.