Misir fironu Xufu (yunanca Xeops) daha çox Cizədə (Misir) Böyük ehramın inşası ilə tarixdə iz qoyub. Ehram, görünür, onun qəbirüstü abidəsi kimi inşa olunub. Fironun doğum və ölüm tarixi dəqiq məlum deyil, lakin hesab olunur ki, Xeops eramızdan əvvəl XXVI əsrdə hökmranlıq edib. Məlumdur ki, onun hakimiyyəti illərində Misirin paytaxtı Memfis idi. Xeopsun hakimiyyəti uzun sürüb. Buna baxmayaraq, onun həyatı barədə çox az şey bilirik.
Cəsarətlə deyə bilərik ki, Böyük Ehram bəşəriyyət tərəfindən yaradılmış ən gözəl və ən möhtəşəm tikilidir. Ehram hələ lap qədim zamanlarda Dünyanın yeddi möcüzəsindən biri sayılırdı. Digər altı möcüzə yer üzündən çoxdan silinsə də, Xeopsun şərəfinə elə Xeops tərəfindən ucaldılmış Böyük ehram misli-bərabəri olmayan bir abidə kimi bizim günlərə gəlib çatıb.
Ehramın mükəmməl konstruksiyası və nəhəng ölçüləri həqiqətən heyrətamizdir. Otuz fut hündürlüyündə üst hissəsi dağılan ehram hazırda 450 fut hündürlüyündədir. Bu isə təqribən otuz beş mərtəbəli bina deməkdir! Tikintidə hər biri 2,5 ton ağırlığında olan təxminən 2.300.000 daş blokdan istifadə olunub. Müxtəlif ölçüdə otaq və dəhlizlərdən ibarət olan ehramın inşasına elə müxtəlif ölçüdə daşlar tələb olunub. Bu da inşaat işlərində əlavə çətinlik yaradıb.
Qədim misirlilərin təxminən 46 əsr əvvəl müasir avadanlıq və texnika olmadan belə nəhəng abidəni ucaltmaları ağlasığmaz məsələdir. Ölkənin resurslarını belə nəhəng işə yönəltmək üçün əsaslı planlaşdırma və böyük inzibati bacarıq tələb olunurdu.
Fərz etsək ki, Böyük ehramın inşası təxminən 20 il çəkib, belə çıxır, hər gün 300-dən çox daş blok qoyulmalı idi. Bu qədər sayda bloku kəsib inşaat yerinə gətirmək, lazımi ölçüyə salmaq və yerində oturtmaq həddindən artıq çətin məsələdir. Üstəlik, daş blokların daşınması üçün yaxşı donanma, habelə tikintidə işləyən fəhlələrin qarnını doydurmaq üçün yaxşı təchizat sistemi lazım idi.
Böyük ehram artıq 4500 il dayanıb və çox güman, müasir mühəndislərin yaratdıqları bütün binalar toza çevriləndən sonra da öz yerində olacaq. Ehram, əslində, dağılmazdır. Hətta atom bombasının zərbəsinə tuş gəlsə də, məhv olmaz. Əlbəttə, ehram yavaş-yavaş dağılmaq üzrədir. Lakin eroziyanın müasir vəziyyətində hələ bir milyon ildən çox mövcud olacaq. Mövcud olduqca Xeopsun adını da tarixdə yaşadacaq.
22.11.2013
